Πόνος στο μαστό (μασταλγία) – Να ανησυχήσω;
O πόνος στο μαστό (μασταλγία) αποτελεί ενα κοινό κλινικό πρόβλημα καθώς εμφανίζεται σε γυναίκες κάθε ηλικίας σε κάποια στιγμή της ζωής τους.
Η θέση και η σοβαρότητα της μασταλγίας ποικίλλουν, μπορεί να είναι αμφοτερόπλευρος, στον ένα μαστό ή στη μασχαλιαία χώρα και μπορεί να εμφανιστεί ως ήπιος, έντονος, ως αίσθημα βάρους ή κάυσους στο μαστό.
Καταρχήν έχουμε δύο τύπους μασταλγίας, την αληθή, όπου ο πόνος εντοπίζεται στο μαστό και την αντανακλαστική, στην οποία ο πόνος στο μαστό προκύπτει από άλλο σημείο του σώματος άλλα δίνει την εντύπωση ότι αφορά στο μαστό.
Η αληθής μασταλγία διακρίνεται με τη σειρά της σε κυκλική και μή κυκλικη ανάλογα με τη φάση του εμμηνορυσιακού κύκλου.
Κυκλική περιοδική μασταλγία
Συνήθως είναι ορμονικής αιτιολογίας. Οπότε η έμμηνος ρύση, η εγκυμοσύνη, ο θηλασμός, η εμμηνόπαυση ,η ορμονοθεραπεία, είναι τυπικές καταστάσεις κλινικής εμφάνισης μασταλγίας.
Αυτός ο τύπος ενόχλησης εμφανίζεται στο 75% των ασθενών ηλικίας 20- 40 ετών, είναι αμφοτερόπλευρος, χαρακτηρίζεται από οίδημα, αίσθημα τάσης και ευαισθησία των μαστών στην άσκηση πίεσης, γίνεται εντονότερος πριν την έμμηνο ρύση ενώ υφίεται με την έναρξή της.
Μη κυκλική μασταλγία
Σε αντίθεση με την κυκλική μασταλγία, η μη κυκλικη μασταλγία μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε φάση του εμμηνορυσιακού κύκλου όπως επίσης και σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες ,ενώ εμφανίζεται ως καυστικός πόνος, συνεχής ή διαλλείπων στον ένα ή και στους δύο μαστούς.
Οι πιο συνηθισμένες αιτίες μη κυκλικού πόνου στο μαστό είναι οι εξής:
- Ακατάλληλος στηθόδεσμος-πολύ στενός ή πολύ φαρδύς, που δεν ταιριάζει στο σωματότυπο μας, που πιέζει διάφορα σημεία του μαστού ή δεν προσφέρει την κατάλληλη στήριξη.
- Λήψη φαρμάκων: Συγκεκριμένα οι θεραπείες υπογονιμότητας, τα αντισυλληπτικά φάρμακα, τα σκευάσματα οιστρογόνων ή προγεστερόνης στην εμμηνόπαυση, τα αντικαταθλιπτικά, όπως και κάποια αντιυπερτασικά ή διουρητικά φάρμακα.
- Κύστεις στο μαστό. Μπορούν να έχουν υγρό ή πυκνό περιεχόμενο, μεγαλώνουν κατά τη διάρκεια του εμμηνορησιακού κύκλου οπότε γίνονται επώδυνες, ενώ υποχωρούν στην εμμηνόπαυση.
- Εγκυμοσύνη: Πόνος ή ευαισθησία στο μαστό μπορούν να είναι πρώιμα σημάδια μιας εγκυμοσύνης.
- Τρόπος ζωής: Λήψη καφεΐνης ή λιπαρής διατροφής, κάπνισμα, έντονο στρες κ.ά.
- Χειρουργικές επεμβάσεις στον μαστό: Εάν ο πόνος εμφανίζεται στο σημείο μιας προηγηθείσας επέμβασης είναι φυσιολογικός λόγω του ουλώδους ιστού που δημιουργείται στην περιοχή.
- Ινοκυστικός μαστός: Σε προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες ή σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες που λαμβάνουν υποκατάστατα ορμονών εμφανίζεται οίδημα από κατακράτηση υγρών και συνεπώς πόνος στο μαστό.
- Μαστίτιδα: Πρόκειται για μια επώδυνη φλεγμονή του μαστού, συνήθως αφορά στις θηλαζουσες γυναίκες, συνοδεύεται απο ερυθρότητα δέρματος και πολλες φορές πυρετό και κακουχία.
- Καρκίνος στο μαστό: Η πλειονότητα των καρκίνων του μαστού δεν εμφανίζεται με πόνο, εάν όμως αυτός ο πόνος είναι ξαφνικός, αυξανόμενης έντασης και συνυπάρχει με ψηλαφητή μάζα, ερυθρότητα ή εκροή υγρού από τη θηλή, μπορεί να σχετίζεται με κάποια κακοήθεια.
Τέλος στην αντανακλαστική μασταλγία έχουμε παθολογικές καταστάσεις που αφορούν στο θώρακα, τη σπονδυλική στήλη ή τα σπλάχνα που αντανακλούν τον πόνο στο μαστό όπως π.χ μυοσκελετικές παθήσεις, πλευροχονδριτιδα, παθήσεις των πνευμόνων κ.ο.κ.
Πώς αντιμετωπίζεται ο πόνος στον μαστό;
Σε κάθε περίπτωση είναι απαραίτητη η κλινική εξέταση από ειδικό χειρουργό μαστού που θα ελέγξει την αιτία του πόνου και αναλόγως, όπου χρειάζεται, απεικονιστικές εξετάσεις.
Εφόσον αποκλειστεί το ενδεχόμενο παθολογικής προέλευσης της μασταλγίας δεν χρειάζεται εξειδικευμένη θεραπεία.
Παρόλα αυτά εάν ο πόνος στον μαστό επιμένει με αποτέλεσμα να επηρεάζει την ποιότητα ζωής της γυναίκας μπορούν να ληφθούν είτε φαρμακευτικά μέτρα, όπως η χρήση δαναζόλης ή ταμοξιφαίνης, αναλγητικών, βιταμίνης Ε, είτε συντηρητικών μέτρων όπως αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες, χρήση σωστού στηθόδεσμου, περιορισμός καπνίσματος ή τοπική εφαρμογή evening primrose oil (λάδι από νυχτολούλουδο) κ.ά.
Ο πόνος στο μαστό μπορεί να προκαλέσει φόβο. Ωστόσο η ενθάρρυνση και ο καθησυχασμός της γυναίκας που πάσχει από μασταλγία είναι η πιο σημαντική βοήθεια που χρειάζεται, βασιζόμενοι πάντα στα αρνητικά ευρήματα της κλινικής εξέτασης.