Ινοαδένωμα μαστού

Τι είναι το ινοαδένωμα μαστού;

Το ινοαδένωμα μαστού είναι ο πιο συνηθισμένος καλοήθης όγκος στο μαστό. Εμφανίζεται ως ψηλαφητή, κινητή, ελαστική ή σκληρή μάζα, συνήθως ανώδυνη, ενώ μπορεί να γίνεται εντονότερα ψηλαφητή και επώδυνη πριν την έμμηνο ρύση (περίοδος).

Πρόκειται για ινοεπιθηλιακούς όγκους, καλά περιγεγραμμένους, με ομαλά όρια που συνήθως εντοπίζονται σε γυναίκες ηλικίας 15 έως 35 ετών.

Μπορεί να έχουν πολλαπλή ανάπτυξη στον ίδιο μαστό ενώ μόνο στο 10-20% των περιπτώσεων εμφανίζονται και στους δύο μαστούς.

Ένα ινοαδένωμα μαστού μπορεί να έχει μέγεθός από λίγα χιλιοστά ενώ μπορεί να φτάσει έως και τα 15 εκατοστά. Οι διαστάσεις του ενδέχεται να αυξηθούν κατά την εγκυμοσύνη, το θηλασμό και την ορμονοθεραπεία ενώ παραμένουν σταθερές στην εμμηνόπαυση όταν ελαττώνονται τα επίπεδα των ορμονών και ενίοτε εκφυλίζονται.

Τα ινοαδενώματα είναι συνήθως μικρά και αντιμετωπίζονται συντηρητικά όμως 0,5-2% αυτών των όγκων μπορεί να εμφανίσει ταχεία ανάπτυξη.

Πως σχετίζεται ένα ινοαδένωμα με τον καρκίνο του μαστού;

Όταν μια γυναίκα εμφανίζει ινοαδένωμα στο μαστό της αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι αυξάνεται ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του μαστού. Εξαιρετικά σπάνια ορισμένα in situ ή διηθητικά καρκινώματα μπορούν να αναπτυχθούν στο εσωτερικό ή στην περιφέρεια ενός ινοαδενώματος για τον ίδιο όμως λόγο που θα μπορούσε να αναπτυχθεί ένα καρκίνωμα σε οποιαδήποτε άλλη θέση του μαστού. Παρακάτω αναλύονται οι τύποι των ινοαδενωμάτων και πως αυτά σχετίζονται με τον καρκίνο του μαστού.

Σε ποιους τύπους κατατάσσεται ένα ινοαδένωμα μαστού;

Τα ιστολογικά χαρακτηριστικά ενός ινοαδενώματος επηρεάζουν την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου μαστού. Ανάλογα με τον κυρίαρχο κυτταρικό του πληθυσμό, ένα ινοαδένωμα διακρίνεται σε απλό, σύνθετο και φυλλοειδή όγκο

Όταν οι διαστάσεις του ξεπεράσουν τα 10 εκατοστά ονομάζεται γιγάντιο ινοαδέωνα ενώ τα ινοαδενώματα που εμφανίζονται σε ηλικίες 10 έως 18 ετών, ονομάζονται νεανικά ινοαδενώματα.

Στο σύνθετο ινοαδένωμα το ενδεχόμενο εμφάνισης καρκίνου μαστού είναι σχετικά πιο αυξημένο. Οι φυλλοειδείς όγκοι είναι μια ξεχωριστή πάθηση, μοιάζουν με το ινοαδένωμα και παρόλο που είναι συνήθως καλοήθεις, σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να αφορούν σε κακοήθεια – φυλλοειδές κυστεοσάρκωμα (διαβάστε περισσότερα για τους φυλλοειδείς όγκους μαστού εδώ).

Ποιες είναι οι αιτίες του ινοαδενώματος;

Οι αιτίες εμφάνισης αυτού του καλοήθους όγκου είναι άγνωστες ωστόσο θεωρείται ότι για να δημιουργηθεί ένα ινοαδένωμα παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο οι ορμόνες φύλου και ιδιαίτερα η ευαισθησία του μαστού στα οιστρογόνα.

Ο μαστός είναι ένας αδένας που αποτελείται από τα λόβια (τους αδένες που παράγουν γάλα) και τους γαλακτοφόρους πόρους (τους σωλήνες που φέρνουν το γάλα στη θηλή). Αυτά περιβάλλονται από αδενικό, ινώδη και λιπώδη ιστό. Τα ινοαδενώματα δημιουργούνται από τα λόβια και συγκεκριμένα όταν ο αδενικός ιστός κι οι πόροι αναπτύσσονται πάνω στο λόβιο και δημιουργούν έναν συμπαγή όγκο.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση για να εντοπίσουμε ένα ινοαδένωμα περιλαμβάνει:

• κλινική εξέταση μαστού
• υπερηχογράφημα μαστού
• μαστογραφία
• βιοψία με λεπτή βελόνη FNA ή κόπτουσα βελόνη-core biopsy (όταν υπάρχει υποψία κακοήθειας, αλλαγή στη μορφολογία ή στις διαστάσεις του)

Ινοαδένωμα μαστού: Θεραπεία και παρακολούθηση

Στην περίπτωση που το υπερηχογράφημα και η διαδερμική βιοψία επιβεβαιώσουν την καλοήθη φύση του ογκιδίου και εφόσον αυτό δεν παρουσιάσει αύξηση του μεγέθους του ή αλλαγή της μορφολογίας του, η θεραπεία του μπορεί να είναι συντηρητική, με περιοδικούς κλινικούς και υπερηχογραφικούς ελέγχους.

Συγκεκριμένα για μικρά ινοαδενώματα, που καταγράφονται για πρώτη φορά, ακόμη και αν επιβεβαιωθεί η καλοήθης φύση τους με βιοψία, συστήνεται η παρακολούθηση τους για 4 εξάμηνα. Εάν οι διαστάσεις και η μορφολογία τους παραμένουν σταθερά συνεχίζουμε την παρακολούθηση με τον προληπτικό έλεγχο ρουτίνας που προβλέπεται για την ηλικία της ασθενούς.

Σε περίπτωση που αναδειχθεί πως το ινοαδένωμα αυξάνεται σε μέγεθος, ή υπάρχει κλινική ή απεικονιστική υποψία για κακοήθεια, είναι αναγκαία η βιοψία του με λεπτή ή κόπτουσα βελόνη.

Ινοαδένωμα και χειρουργείο: πότε γίνεται αφαίρεση;

Χειρουργική αφαίρεση για ένα ινοαδένωμα ενδείκνυται στις εξής περιπτώσεις:

• Αν το μέγεθος του αυξάνεται σημαντικά ή έχει αυξηθεί κατά 20% απο τις αρχικές του διαστάσεις
• Εάν υπάρχει ταχεία ανάπτυξη που εγείρει την υποψία για φυλλοειδή όγκο
• Όταν έχει επιβεβαιωθεί από τη βιοψία ότι πρόκειται για σύνθετο ινοαδένωμα
• Όταν η βιοψία είναι ανεπαρκής
• Όταν κλινικά είναι ακίνητο

Η χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση είναι σχετικά απλή και μπορεί να γίνει με τοπική ή γενική αναισθησία. Συνήθως προτιμάται η αφαίρεση από μια μικρή τομή στη θηλή, εάν το επιτρέπει η θέση του, με στόχο το καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα. Σε περίπτωση που το ινοαδένωμα είναι μη ψηλαφητό γίνεται προεγχειρητικός εντοπισμός και σήμανση με συρμάτινο οδηγό.

Η επέμβαση για την αφαίρεση του ινοαδενώματος είναι ρουτίνας και η ασθενής μπορεί να επιστρέψει στο σπίτι της το ίδιο απόγευμα ενώ η ανάρρωση της είναι σύντομη.

Συμπέρασμα

Το ινοαδένωμα μαστού είναι γενικά καλοήθεις όγκος με καλή πρόγνωση. Οι γυναίκες με ινοαδενώματα πρέπει να υποβάλλονται σε τακτικούς ελέγχους τόσο κλινικούς όσο και απεικονιστικούς ώστε να αναγνωρίζεται οποιαδήποτε αλλαγή. Σε ορισμένες περιπτώσεις ενδέχεται να εμφανιστούν νέα ινοαδενώματα στο μαστό που έχει ήδη υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ένα ινοαδένωμα που εντοπίζεται για πρώτη φορά σε ηλικία άνω των 40 ετών δεν είναι σύνηθες ως εκ τούτου είναι αναγκαίο να γίνεται μια σωστή διερεύνηση σε οποιονδήποτε όγκο εμφανίζεται σε αυτή την ηλικία. Το ίδιο ισχύει και για τις γυναίκες στην εμμηνόπαυση. Για οποιοδήποτε νέο εύρημα στην αυτοεξέταση ή στον προληπτικό έλεγχο των μαστών πρέπει να απευθύνονται σε ειδικό χειρουργό μαστού ώστε να αποκλειστεί κάθε υποψία για κακοήθεια. Η αφαίρεση ενός ινοαδενώματος, εφόσον χρειαστεί είναι μία πολύ απλή επέμβαση.