Τι είναι ο φυλλοειδής όγκος μαστού;
Ο φυλλοειδής όγκος μαστού είναι ένας σπάνιος ινοεπιθηλιακός όγκος στο στήθος, που αντιστοιχεί σε λιγότερο από το 1% των συνολικών όγκων του μαστού. Αναπτύσσεται από τον ενδιάμεσο συνδετικό ιστό που βρίσκεται μεταξύ των λοβίων (δηλαδή των αδένων παραγωγής γάλακτος) και των γαλακτοφόρων πόρων (το δίκτυο σωλήνων που μεταφέρει το γάλα προς τη θηλή), γνωστό ως «στρώμα». Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτοί οι όγκοι είναι καλοήθεις, ωστόσο έχουν την τάση να μεγαλώνουν αρκετά γρήγορα.
Σε ποιες κατηγορίες χωρίζεται και σε ποια ηλικία εμφανίζεται;
Ο φυλλοειδής όγκος μαστού χωρίζεται σε τρεις υποκατηγορίες, που είναι οι εξής:
- καλοήθης με όρια σαφώς οριοθετημένα, αργό ρυθμό διαίρεσης των κυττάρων και με στρωματικά κύτταρα (δηλαδή τα κύτταρα του συνδετικού ιστού) που διατηρούν τη φυσιολογική τους μορφή, χωρίς να παρατηρείται υπερβολική αύξησή τους. Αντίθετα, υπάρχουν επιθηλιακά κύτταρα, τα οποία αποτελούν τους κύριους τύπους κυττάρων που επενδύουν τους αγωγούς και τους λοβούς.
- κακοήθης με όρια που δεν είναι σαφώς οριοθετημένα, γρήγορο ρυθμό πολλαπλασιασμού κυττάρων και στρωματικά κύτταρα που παρουσιάζουν ανομοιογενή μορφολογία και υπερπλασία, μερικές φορές χωρίς παρουσία επιθηλιακών κυττάρων.
- ενδιάμεσος – οριακός (borderline).με χαρακτηριστικά που βρίσκονται ενδιάμεσα σε αυτά του καλοήθους και του κακοήθους.
Ο φυλλοειδής όγκος εμφανίζεται συνήθως στην ηλικία μεταξύ 20 και 40 ετών σαν ανώδυνο κινητό μόρφωμα ενώ τις περισσότερες φορές μοιάζει με ινοαδένωμα. Διαφέρει, ωστόσο, στη δυνατότητα γρήγορης ανάπτυξης και υποτροπής. Συνήθως, οι καλοήθεις φυλλοειδείς όγκοι διαγιγνώσκονται σε νεότερη ηλικία, ενώ η μέση ηλικία εμφάνισης είναι περίπου στα 40 χρόνια. Η κακοήθης μορφή τείνει να εμφανιστεί περίπου δέκα χρόνια αργότερα, δηλαδή γύρω στα 50 περίπου έτη.
Φυλλοειδής όγκος – πόσο γρήγορα μεγαλώνει;
Ο φυλλοειδής όγκος του μαστού μεγαλώνει σχετικά γρήγορα, συνήθως μέσα σε διάστημα λίγων εβδομάδων ή μηνών, και μπορεί να φτάσει το μέγεθος 2-3 εκατοστών ή και περισσότερο. Ωστόσο, η ταχεία αυτή ανάπτυξη δεν σημαίνει απαραίτητα ότι ο όγκος είναι κακοήθης, καθώς και η καλοήθης μορφή μπορεί να μεγαλώνει γρήγορα. Σε κάθε περίπτωση, η γρήγορη εξέλιξη και το μέγεθός του καθιστούν σημαντική την έγκαιρη διάγνωση και τη χειρουργική αφαίρεσή του για την αποφυγή υποτροπής και πιθανών κακοήθων μετασχηματισμών.
Φυλλοειδής όγκος: διάγνωση και θεραπεία
Διάγνωση
Η διάγνωση πραγματοποιείται με:
- κλινική εξέταση για εντοπισμό ψηλαφητής μάζας στον μαστό που μεγαλώνει σχετικά γρήγορα (σε εβδομάδες ή μήνες), συνήθως 2-3εκ. ή μεγαλύτερη, χωρίς πόνο στην πλειονότητα των περιπτώσεων.
- συμπληρωματικό υπερηχογράφημα μαστών, που δείχνει καλά καθορισμένη μάζα με πιθανές κύστες στο εσωτερικό.
- Μαστογραφία, η οποία εμφανίζει τον όγκο ως μεγάλη, στρογγυλή ή οβάλ μάζα με καλά καθορισμένα όρια, ενίοτε με λοβωτές περιοχές ή ασβεστοποιήσεις.
- Μαγνητική τομογραφία, η οποία χρησιμοποιείται για λεπτομερέστερη απεικόνιση και προετοιμασία χειρουργικής επέμβασης.
- Βιοψία. Επιβεβαιώνει την τελική διάγνωση και καθορίζει αν ο όγκος είναι καλοήθης, ενδιάμεσος (οριακής κακοήθειας) ή κακοήθης. Μπορεί να γίνει με βελόνα (core biopsy) ή με αφαίρεση ολόκληρου του όγκου για πιο ακριβή διάγνωση.
Είναι σημαντικό ο φυλλοειδής όγκος του μαστού να διαφοροποιηθεί από το ινοαδένωμα. Ο πρώτος έχει ταχεία ανάπτυξη και εμφανίζεται σε μεγαλύτερες ηλικίες (συνήθως 20-40 ετών), ενώ το ινοαδένωμα αποτελεί μια συμπαγή, σταθερά αναπτυσσόμενη μάζα από φυσιολογικά κύτταρα του μαστού και είναι η πιο συχνή μορφή όγκου του μαστού, ιδιαίτερα σε νεαρές γυναίκες.
Θεραπεία
Η θεραπεία του φυλλοειδούς όγκου είναι η ίδια είτε πρόκειται για καλοήθη είτε για ενδιάμεσο είτε για κακοήθη όγκο, βασίζεται κυρίως στη χειρουργική αντιμετώπιση και περιλαμβάνει τα εξής σημεία:
- Η βασική και ενδεδειγμένη θεραπεία είναι η χειρουργική αφαίρεση του όγκου με ευρεία ογκεκτομή, δηλαδή αφαίρεση με υγιές όριο περί του 1 εκατοστού περιμετρικά του όγκου για μείωση των ποσοστών υποτροπής (δηλαδή επανεμφάνισης φυλλοειδούς όγκου στο ίδιο σημείο).
- Σε περίπτωση που η βιοψία δείξει ότι τα όρια δεν είναι καθαρά, απαιτείται επανεπέμβαση για εκ νέου εκτομή.
- Σε περιπτώσεις φυλλοειδών όγκων αυξημένων διαστάσεων και κυρίως σε μικρούς μαστούς η χειρουργική αντιμετώπιση συνίσταται σε μαστεκτομή με ταυτόχρονη αποκατάσταση.
- Δεν είναι αναγκαία η βιοψία λεμφαδένα φρουρού της σύστοιχης μασχάλης παρά μόνον όταν έχει επιβεβαιωθεί προεγχειρητικά η παρουσία κακοήθους φυλλοειδούς όγκου. Αντίστοιχα για τη θεραπεία ενδέχεται να ακολουθήσει ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία στη σπάνια περίπτωση μετάστασης.
Η παρακολούθηση μετά τη θεραπεία γίνεται με κλινική εξέταση και απεικονιστικές μεθόδους ανά τακτά χρονικά διαστήματα τα πρώτα έτη (κάθε 4 με 6 μήνες) λόγω της τάσης υποτροπής αυτού του ιδιαίτερου όγκου.
Η Δρ. Κουλούρα, μαστολόγος, Γενική Χειρουργός με εξειδίκευση στη χειρουργική ογκολογία του μαστού είναι Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και διευθύντρια της Χειρουργικής Κλινικής Μαστού στο Νοσοκομείο Λητώ. Η ίδια είναι στη διάθεσή σας για να σας παράσχει ολοκληρωμένη ενημέρωση και να λύσει κάθε σας απορία σχετικά με το τι είναι ο φυλλοειδής όγκος του μαστού, τα συμπτώματά του και το πόσο γρήγορα μεγαλώνει. Πραγματοποιήστε την επικοινωνία σας με την γιατρό, κλείστε το ραντεβού σας και κάντε το πρώτο βήμα για την αποκατάσταση της υγείας του μαστού σας.
Έχετε περισσότερες απορίες ή θέλετε να κλείσετε ένα ραντεβού εκτίμησης; Επικοινωνήστε μαζί μας εδώ